Na początku naszej przygody z hiszpańskim, możemy poczuć się przytłoczeni ilością nieregularnie występujących rodzajników. Dodatkowo, musimy jeszcze nauczyć się odpowiednio stosować rodzajniki określone i nieokreślone. Myślę, że najlepszą formą nauki rodzajników, jest po prostu praktyka. Dlatego przygotowałam dla Ciebie możliwie jak najkrótszą teorię i ćwiczenia.
Rodzajnik w języku hiszpańskim pojawia się przed rzeczownikiem i określa jego liczbę oraz rodzaj (żeński lub męski). Dodatkowo rodzajniki dzielimy na określone i nieokreślone.
Rodzajniki określone:
el – rodzajnik męski l. poj
la – rodzajnik żeński l. poj
los – rodzajnik męski l.mn
las – rodzajnik żeński l.mn
Rodzajniki nieokreślone:
un – rodzajnik męski l. poj
una – rodzajnik żeński l. mn
unos – rodzajnik męski l. mn
unas – rodzajnik żeński l. poj
Rodzajniki określone stosujemy gdy:
- mówimy o rzeczach już wcześniej wspomnianych np. Tengo un coche. El coche es rojo. (Mam samochód. Ten samochód jest czerwony)
- mówimy o rzeczach unikatowych np. El Sol es una estrella. (Słońce jest gwiazdą)
- generalizujemy np. Los polacos se quejan mucho. (Polacy dużo narzekają)
- mówimy o godzinach, dniach tygodnia, świętach, nazwach nauk np. Son las ocho (jest 8:00), El lunes trabajo (W poniedziałek pracuję) La Nochebuena (Wigilia), Las matemáticas (matematyka)
Rodzajniki nieokreślone stosujemy:
- gdy mówimy o osobie lub przedmiocie nieokreślonym/nieznanym lub gdy wspominamy go po raz pierwszy. np. Elige un coche y te lo compro. (Wybierz jakiś samochód, to ci go kupię)
- zawsze po czasowniku HAY np. En la casa hay una cama. (W domu jest jedno łóżko)
- gdy opisujemy wygląd lub charakter i rzeczownik łączy się z przymiotnikiem np. Miguel es un chico guapo. (Miguel to przystojny chłopak).
No dobrze to przejdźmy teraz do kwestii rodzaju rzeczownika i jak go rozpoznać. Zazwyczaj rzeczowniki zakończone na literę „a” są rodzaju żeńskiego, natomiast zakończone na literę „o” męskiego. Jak się pewnie domyślasz mamy od tej reguły sporo wyjątków. Mimo wszystko, wypiszę kilka reguł i wyjątków poniżej:
Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na literę:
- o np. el chico
- u np. el espíritu
- ón np. el corazón
- e np. el coche (ale są wyjątki np. la estudiante – studentka)
- aje np. el viaje
- + wszystkie dni tygodnia są rodzaju męskiego np. el domingo.
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na literę:
- a np. la cama (ale uwaga wyjątki to np: el planeta, el tema, el problema, el dilema)
- e np. (la leche, la calle, la gente, la mente)
- dad np. la universidad
- ción/sión np. la canción, la televisión
- tud np. la saltud
Rzeczowniki, które oznaczają nazwy zawodów czy narodowości zakończone na:
-ista, -ta, -ense mają dwa rodzaje w zależności od płci:
- el periodista/la periodista (dziennikarz/dziennikarka)
Mamy też rzeczowniki, których znaczenie zmienia się w zależności od rodzaju:
- el capital (kapitał)/ la capital – (stolica)
- el cura (ksiądz) – la cura (kuracja)
- el frente (przód) – la frente (czoło)
Istnieją też rzeczowniki, których forma żeńska jest zupełnie inna niż męska: